2016.10.16 – Adam Absalon – Astronomia amatorska w Jaworzu

Gwieździste niebo nad Jaworzem.

W dniu 16.10.2016r. o godz. 15.00 odbyły się kolejne posiady zorganizowane przez Towarzystwo Miłośników Jaworza w Galerii Pod Groniem

Wykład połączony z pokazem dotyczył amatorskiej astronomii w Jaworzu

Prowadząca posiady Grażyna Matwiejczyk przywitała wszystkich przybyłych na spotkanie oraz przedstawiła prelegenta Adama Absalona, który od sześciu lat jest związany z Jaworzem. Nasz dzisiejszy gość urodził się w Rydułtowach mieszkał w Pszowie, a studia magisterskie ukończył na wydziale fizyki Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie. Od dwóch lat hobbistycznie zajmuje się astronomią.

Obserwacjami nieba i jego opisem zajmowali się już starożytni Egipcjanie, którzy ok. trzech tysięcy lat przed naszą erą podzielili rok na 365 dni a dobę na 24 godziny. Potrafili również przewidywać zaćmienia słońca i księżyca. Następnymi, którzy dokonali podziału nieba na znaki zodiaku byli Babilończycy, Grecy natomiast opisali niebo geometrycznie. W drugim wieku naszej ery Klaudiusz Ptolomeusz w napisanej po grecku Mathematike Syntaxis znanej bardziej jako Almagest, traktatu w trzynastu księgach, zawarł kompendium wiedzy astronomicznej tego okresu oraz matematyczny wykład teorii geocentrycznej. Jego poglądy na kolejnych kilkanaście stuleci ugruntowały wizję budowy wszechświata, którą porzucił dopiero Mikołaj Kopernik. W Europie przez 1300 lat astronomia się nie rozwijała, natomiast w świecie islamu badania nad wszechświatem postępowały bardzo dynamicznie. Następnym uczonym, który potwierdził teorię heliocentryczną Mikołaja Kopernika był Galileo Galilei zwany Galileuszem, skazany za swe poglądy przez Świętą Inkwizycję na areszt domowy i odwołanie swoich poglądów.

Amatorsko na niebie można prowadzić obserwacje kraterów księżyca, plam na słońcu, oraz innych planet układu słonecznego. Do tego celu służą różnego rodzaju lunety oraz teleskopy. Jako ciekawostkę można podać, że teleskop zbudowany przez Jana Heweliusza miał 40 m długości. Najprostszymi teleskopami są refraktory składające się z tubusa, obiektywu i okularu. Pierwsze refraktory zaprojektował i zbudował Galileusz. Innymi przyrządami do obserwacji nieba są kata dioptryki, jest to kombinacja soczewek i luster. Charakteryzują się małymi rozmiarami oraz długą ogniskową. Najważniejszymi cechami teleskopu są – apertura czyli średnica lustra oraz ogniskowa lustra. Cechami pośrednimi są światło, siła, zdolność rozdzielcza oraz zasięg. Sprzęt potrzebny do prowadzenia obserwacji to okulary, filtry, soczewki, szukacze i atlasy. Sprzęt do obserwacji montujemy najczęściej azymutalnie. Największy wpływ na prowadzenie obserwacji ma zachmurzenie oraz rozświetlenie nieba. Nasz gość pokazał zdjęcia rozświetlenia nieba na świecie oraz w Polsce. Najlepszymi miejscami do prowadzenia obserwacji na świecie są: Pustynia Atakama w Chile, Góry Skaliste w Ameryce oraz Sahara w Afryce. W Polsce najlepsze warunki do obserwacji nieba panują na Bieszczadach. Na koniec swojego wystąpienia nasz dzisiejszy gość zaproponował wszystkim zainteresowanym obserwacją nieba aby zainstalowali na swoich komputerach program stelarium, który pozwala na wirtualną podróż w czasie i przestrzeni.

Po wysłuchaniu interesującej prelekcji, przy kawie i kołoczu był czas na pytania i dyskusję.  Właściciel teleskopów i lunet umożliwił ich obejrzenie wszystkim zainteresowanym.

Prezes Ryszard Stanclik podziękował prelegentowi za ciekawy wykład. Poinformował zebranych o odsłonięciu w dniu 13.10.2016 tablicy umieszczonej na Starej Szkole Powszechnej w Jaworzu Średnim upamiętniającej poległych nauczycieli tej szkoły, a byli to: Jan Łysek, Franciszek Kubok i Paweł Starzyk. Zaprosił również wszystkich chętnych do obejrzenia w dniu 19.10.2016 o godz. 15.45 wystawy w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, poświęconej dawnym właścicielom Jaworza  Na następne posiady zapraszamy Państwa do Galerii Pod Groniem w Jaworzu w dniu 13.11.2016r. na godzinę 15.00. Tematem będzie szkolnictwo i oświata po obu stronach Białki w XIX wieku. Prelekcję wygłosi Leopold Kłoda.

Marcin Biłek