2022.04.03 – Daniel Kadłubiec – Od Cieszyna sypano dróżeczka

OD CIESZYNA SYPANA DRÓŻECZKA

W dniu 3 kwietnia 2022 r. spotkaliśmy się na posiadach o temacie „Od Cieszyna sypana dróżeczka”, a naszym prelegentem był profesor Karol Daniel Kadłubiec. Pan profesor to polski etnograf, historyk literatury, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego.

Studiował na Uniwersytecie w Pradze, dyplom magisterski uzyskał w 1960 r. za pracę poświęconą bajkom śląskim. Tam też się doktoryzował, habilitował, a tytuł profesora uzyskał w 1994 r.

Jest członkiem Polskiego Związku Kulturalno – Oświatowego w Republice Czeskiej – działaczem Zarządu Głównego. Równocześnie pracował też naukowo i organizacyjnie w Polsce, kierował Radą programową Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” i Zakładem Antropologii i Folklorystyki Akademii Techniczno – Humanistycznej w Bielsku – Białej.

Jest autorem wielu książek oraz 600 artykułów naukowych, a także laureatem nagród m.in. – Złotej Cieszynianki, Nagrody Szersznika, Honorowego Ślązaka Roku 2013, Śląskiego Szmaragdu.

Książki napisane przez pana Profesora to m.in. „W cieszyńskim mateczniku”, „Płyniesz Olzo” – monografia cieszyńskiej kultury ludowej, „Opowiado Anna Chybidziurowa” „Śpiywo Anna Chybidziurowa aji jeji sómsiedzi” „Od Cieszyna do Bogumina” – zbiór opowiadań i anegdot, „Od Cieszyna sypana dróżeczka” – to zbiór 205 autentycznych pieśni obrzędowych, miłosnych, patriotycznych, ludowych.

Na początku naszego spotkania  prof. Daniel Kadłubiec opowiadał nam o ludowych obrzędach i tradycjach związanych z Wielkanocą na Śląsku Cieszyńskim.

Dawniej w Wielki Piątek – dniu pokuty – przed wschodem słońca należało się umyć w p-łynącej wodzie np. potoku, zwierzęta też obmywano – był to akt życiodajny.

W Wielką Sobotę po „rozwiązaniu dzwonów” należało w sadzie trząść drzewami owocowymi – wróżyło to duży urodzaj owoców.

Poświęcone w Niedzielę Palmową palmy włożone za framugę drzwi i święte obrazy – chroniły przed chorobami, burzą, pożarem.

W Poniedziałek Wielkanocny ubrane w stroje ludowe dziewczęta chodziły z zielonym drzewkiem, ustrojonym dzwoneczkiem, jajkami i kolorowymi wstążkami. Odwiedzały domy sąsiadów i śpiewały pieśniczkę ludową „Goiczek zielony piyknie ustrojony” i jedną z wielkanocnych pieśni kościelnych.

W drugiej części spotkania zapoznaliśmy się z dwoma ostatnimi książkami Profesora „Od Cieszyna do Bogumina” i „Od Cieszyna sypana dróżeczka”.

Profesor Kadłubiec każdy temat związany z cieszyńskim folklorem potrafi przedstawić w fascynujący sposób, a jego olbrzymia wiedza robi wrażenie na słuchaczach.

Na zakończenie spotkania, po ,wysłuchaniu wesołych historyjek zaśpiewaliśmy wspólnie z Profesorem kilka pieśniczek z jego najnowszej książki przy akompaniamencie akordeonu, na którym grała Janina Czader.

Podczas kawy i kołocza zastanawialiśmy się skąd się wzięły świąteczne zwyczaje? – ile z dawnych tradycji przetrwało do dziś?

Grażyna Matwiejczyk