2023.03.19 – Daniel Kadłubiec – Tak sie u nas opowiado

TAK SIĘ U NAS OPOWIADO

Gościem „Posiad”, które odbyły się 19 marca 2023r. w Galerii pod Groniem był prof. Karol Daniel Kadłubiec.

Profesor barwnie i ciekawie opowiadał nam o swojej najnowszej książce „Tak się u nas opowiado”. Pomysłodawcą wydania wyboru najciekawszych i najbardziej typowych opowiadań ludowych Śląska Cieszyńskiego był wnuk pana profesora.

Książka zawiera 190 opowiadań zaprezentowanych przez 44 gawędziarzy z 26 miejscowości od Jabłonkowa po Bogumin.

Wśród opowiadań ludowych wyszczególniamy dwa podstawowe gatunki – bajki i podania wraz z podgatunkami. Rozróżniamy bajki zwierzęce, magiczne i nowelistyczne, legendy, podania miejscowe i wierzeniowe, żarty i anegdoty oraz opowiadania z życia – wszystko pisane gwarą cieszyńską.

Bardzo ważne jest opowiadanie bajek dzieciom. Nic nie jest w stanie zastąpić żywego głosu mamy, babci gdyż temu głosowi towarzyszą: tempo, intonacja, gestykulacja, uśmiech, wyraz twarzy. Bajka opowiadana rozwija wyobraźnię dziecka.

Pierwsza bajka powstała w Egipcie w XII w. p.n.e. Opowiada o dwóch braciach Anupie i Bacie, z których na zasadzie kontrastu bajkowego – jeden był dobry, a drugi zły. Jak widać ten kontrast utrzymuje się do dnia dzisiejszego.

Bajka pokazana na video ; wszystko jest gotowe i dziecko nie musi sobie nic wyobrażać, jest biernym obserwatorem.

Żarty i anegdoty należą do bardzo popularnego gatunku opowiadań folklorystycznych, a to dla tego, że są stosunkowo krótkie i łatwe do zapamiętania, wprawiają w dobry humor.

Podania zaś sprowadzają nas bardziej na ziemię, budowane są z elementów rzeczywistych, historycznych i fikcyjnych – wszystko się tam przeplata.

Wysłuchaliśmy tego wszystkiego z wielkim zainteresowaniem. Po spotkaniu można było kupić omawianą książkę, pięknie wydaną, z ilustracjami Ladislava Szpyrca.

Przy kawie i cieście dzieliliśmy się wrażeniami ze spotkania z panem profesorem.

Grażyna Matwiejczyk