2024.09.15 – 40-lecie Towarzystwa Miłośników Jaworza

17 września 2024

40 lat Towarzystwa Miłośników Jaworza

Cztery dekady zaangażowania i pracy na rzecz promowania kultury, historii oraz dziedzictwa Jaworza i okolic – to najlepsze streszczenie działalności Towarzystwa Miłośników Jaworza.

15 września, w wyjątkowej scenerii Gościńca Szumnego w Jaworzu odbyła się uroczystość upamiętniająca 40-lecie działalności Towarzystwa Miłośników Jaworza. Wydarzenie zgromadziło licznych gości, w tym lokalne władze, członków organizacji, przyjaciół Towarzystwa oraz mieszkańców regionu, którzy wspólnie uczcili tę ważną rocznicę. Ubrani w tradycyjne stroje cieszyńskie, uroczystość poprowadzili Irena Stekla i Ryszard Stanclik – odpowiednio wiceprezes i prezes Towarzystwa. Raczej trudno się doszukiwać związków Andrzeja Rosiewicza z Jaworzem, ale prowadzący nawiązali do znanego niemal wszystkim cytatu z jego piosenki z popularnego serialu Czterdziestolatek: „czterdzieści lat minęło, jak jeden dzień”. Dla aktywnych członków Towarzystwa, których działania zapisały się mocno w historii Jaworza, ten czas był pełen inicjatyw związanych z lokalnym dziedzictwem, zabytkami, przyrodą i kulturą Jaworza. Wśród gości, którzy przybyli na uroczystości znaleźli się m.in. Małgorzata Pępek – posłanka, Mirosław Suchoń – poseł, Jacek Jarco – przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego, Anna Skotnicka-Nędzka – wójt gminy Jaworze, Agnieszka Nieborak – przewodnicząca Rady Gminy Jaworze, a także liczni przedstawiciele lokalnych instytucji samorządowych i stowarzyszeń. Nie zabrakło szeregu osób, które przez lata wspierały działania Towarzystwa. Niestety, kilku z długoletnich przyjaciół Towarzystwa i wielokrotnych prelegentów nie mogło być osobiście obecnych, w tym prof. Daniel Kadłubiec i Leszek Richter z Zaolzia. W ich imieniu odczytano SMS-y z życzeniami i pozdrowieniami. Po oficjalnym powitaniu, uczestnicy wspólnie i uroczyście odśpiewali hymn Beskidów – Szumi jawor. Następnie scenę przejął Szkolny Zespołu Regionalnego „Szwarne Dziecka” z Iłownicy, prowadzony przez Marię Szubert. Młodzi artyści, ubrani w tradycyjne stroje ludowe, zaprezentowali repertuar pełen góralskich melodii i tańców, który wprowadził zebranych w klimat beskidzkiej tradycji. Występ został nagrodzony gromkimi brawami, a w ramach podziękowania pani Maria Szubert otrzymała symboliczny upominek od organizatorów, a dzieci zaproszono na słodki poczęstunek

Kolejnym punktem programu było uroczyste wręczenie odznaczeń wojewódzkich dla zasłużonych członków Towarzystwa. „Odznaki Honorowe za Zasługi dla Województwa Śląskiego” wręczał Jacek Jarco – przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego. W swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie działań Towarzystwa dla zachowania lokalnego dziedzictwa i rozwijania inicjatyw kulturalnych. Dzięki ich pracy, Jaworze stało się miejscem, gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością, a mieszkańcy mogą czerpać z bogactwa historii regionu. Złotą odznakę otrzymał Ryszard Stanclik, a srebrne Jerzy Ryrych i Irena Stekla. Następnie „na scenę” wyszedł gość z sąsiedniej miejscowości – „josiyniczanin” Józef Niesyt, który „mioł cosi ważnego do powiedzynio”, a mówił sporo… Uczestnik licznych konkursów gawędziarskich opowiedział przypowiastkę o gazdach, którzy jechali na targ sprzedać konie, a wylądowali… w cudzych łożach. Podsycona lekką dozą pikanterii historia, zaprezentowana w ekspresyjny sposób w gwarze cieszyńskiej, wywołała uśmiechy na twarzach słuchaczy. Dzieci przerwały nawet poczęstunek, żeby zasłuchać się w opowieściach gościa z Jasienicy. Po tym humorystycznym akcencie, Ryszard Stanclik przybliżył szczegółowo dorobek Towarzystwa z ostatnich 40 lat. Jego wystąpienie, wzbogacone prezentacją multimedialną, obejmowało kluczowe momenty w historii organizacji, takie jak przygotowanie licznych wydarzeń kulturalnych, historycznych, opracowane wydawnictwa, prelekcje, działania na rzecz ochrony przyrody, a także walkę o samodzielność Jaworza. Z kolei Bartosz Czader opowiedział o działalności i planach sekcji ornitologicznej, prowadzonej razem z Mirosławem Wiśniewskim. Dalszą część wydarzenia muzycznie uświetnił występ zespołu Jetelinka z Istebnej, pod kierownictwem Janusza Macoszka. Zespół zaprezentował publiczności muzykę Beskidu Śląskiego, Moraw i pogranicza polsko-słowackiego, wzbogaconą o dawne, ludowe melodie. Prowadzący, przedstawiając zespół, zapytali publiczność o znaczenie tego słowa. Okazuje się, że „jetelinka” w gwarze cieszyńskiej to „koniczyna”. Wzruszającym momentem było wręczenie przez Marylę Pieszkę akordeonu Janinie Czader, członkini Towarzystwa Miłośników Jaworza, która wzbogaca spotkania i wycieczki Towarzystwa muzyką ludową. Oczywiście nie mogło zabraknąć także prezentacji zdolności muzycznych Janiny Czader na tym jubileuszowym spotkaniu.

Jednym z kluczowych momentów wydarzenia było wręczenie odznaczeń „Zasłużony dla Rozwoju Jaworza”. Anna Skotnicka-Nędzka wraz z Agnieszką Nieborak uroczyście uhonorowały osoby, które w szczególny sposób zapisały się na współczesnych kartach historii gminy. W gronie wyróżnionych znaleźli się Marcin Biłek, Grażyna Matwiejczyk oraz Kinga Sosulska, którzy otrzymali medale za swoje zaangażowanie w działalność na rzecz lokalnej społeczności. W dalszej części uroczystości, przyszedł czas na wystąpienia zaproszonych gości, którzy podkreślali, jak ważne jest wspólne działanie na rzecz zachowania lokalnych tradycji i historii. Życzenia, drobne upominki i pamiątkowe statuetki dla członków Towarzystwa w trakcie wydarzenia wręczali m.in. Małgorzata Pępek, poseł na Sejm RP, Mirosław Suchoń, poseł na Sejm RP, w imieniu Starosty Bielskiego Magdalena Więzik, naczelnik Wydział Promocji Powiatu, Kultury, Sportu i Turystyki Starostwa Powiatowego w Bielsku-Białej, Jolanta Witkowska, dyrektor Ośrodka Promocji Gminy Jaworze, Ewa Cholewik, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 oraz przedstawiciele organizacji działających na terenie Jaworza: Danuta Mynarska i Renata Dziamska z Koła Gospodyń Wiejskich nr 1, Józef Brandys z Ochotniczej Straży Pożarnej, Zygmunt Podkówka ze Stowarzyszenia Nasze Jaworze oraz Leopold Kłoda i Danuta Kubala z jaworzańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego. Józef Niesyt w charakterystyczny dla siebie sposób podsumował uroczystość, a wszyscy uczestnicy na zakończenie wspólnie odśpiewali pieśń Ojcowski dom. W ramach jubileuszu zaprezentowano również specjalne, jubileuszowe wydanie „Naszego Głosu” – biuletynu Towarzystwa, który rozdano wszystkim obecnym. – Działalność Towarzystwa Miłośników Jaworza jest nieodłącznym elementem życia gminno-kulturalnego naszej miejscowości. Członkowie towarzystwa swoim życiem piszą historię Jaworza. Liczne wydawnictwa, ciekawe rozmowy, wyjazdy, tradycyjne posiady, troska o zabytki i kulturę, fascynacja fauną i florą, tożsamość i poczucie przynależności, poznawanie historii tej ludzkiej i geograficznej – to tylko niektóre z określeń, które przychodzą mi do głowy, myśląc o TMJ. Przede wszystkim jednak mam przed oczami twarze i sylwetki osób, które w stowarzyszeniu działały i działają, podtrzymując jaworzańskie dziedzictwo, będące naszym dobrem wspólnym – podsumowała na swoim profilu w mediach społecznościowych Anna Skotnicka-Nędzka.

Dominik Kasprzak